Jak przebiega cykl menstruacyjny?

Cykl menstruacyjny to nie tylko menstruacja, ale szereg cyklicznych zmian w ciele regulowanych stężeniem hormonów płciowych. W trakcie cyklu błona śluzowa macicy (endometrium) pogrubia się tworząc warunki niezbędne do potencjalnego przyjęcia zapłodnionej komórki jajowej. Jeśli nie dobrze do zapłodnienia – endometrium zaczyna się złuszczać – właśnie tak zaczyna się miesiączka.

Jak długo trwa miesiączka?

Najczęściej miesiączka trwa od trzech do siedmiu dni. Wtedy przez kilka dni i nocy z waginy wypływa wydzielina miesiączkowa. Jeżeli krwawienie utrzymuje się dłużej niż tydzień, warto skonsultować się z ginekologiem lub ginekolożką.

Poniżej przedstawiony schemat jest oparty na 28-dniowym cyklu menstruacyjnym.

Dni 1–14 – Faza folikularna

Pierwszy dzień miesiączki to początek nowego cyklu. Zanik ciałka żółtego pozostałego po pęcherzyku Graafa, wywołuje gwałtowny spadek poziomu hormonów w organizmie (głównie progesteronu). Dla macicy to znak, że podczas tego cyklu nie doszło do zapłodnienia. Rozpoczyna więc złuszczanie rozrastającego się przez ostatnie tygodnie endometrium, czyli miesiączkę.

Jeszcze w trakcie menstruacji przysadka mózgowa uruchamia produkcją hormonu folikulotropowego (FSH). Jego zwiększający się poziom jest sygnałem do rozpoczęcia owulacji. Każdorazowo do dojrzewania przygotowuje się średnio od 10 do 20 pęcherzyków jajnikowych, z których każdy zawiera komórkę jajową. Ale dobrze tylko jeden, tym samym zamieniając się w pęcherzyk Graafa

Równocześnie endometrium zaczyna na nowo przyrastać. Poziom estrogenów we krwi osiąga najwyższy poziom, co uruchamia intensywną produkcję hormonu luteinizującego (LH) – to dzięki niemu rozpoczyna się owulacja.

Dzień 14. – Owulacja

Pęcherzyki otrzymują informację o zmianie poziomu hormonu luteinizującego. W odpowiedzi: jeden z pęcherzyków skonfrontowany z LH wybucha, wyrzucając z siebie komórkę jajową (czasami komórek może być więcej – wtedy możliwa jest ciąża bliźniacza). W tym momencie można doświadczyć silnego ukłucia w podbrzuszu lub dolnej części pleców, może też pojawić się plamienie.

Na kilka dni (najczęściej pięć) przed owulacją wydzielina z waginy zmienia się w śluz przypominający bardzo rozciągliwe kurze białko, które ma ułatwiać plemnikom przemieszczanie się. W tym czasie prawdopodobieństwo zajścia w ciążę jest największe. Najczęściej od owulacji do kolejnej miesiączki mija ok. 14 dni.

Dni 14–28 – Faza lutealna

Na tym etapie cyklu komórka jajowa rozpoczyna 24-godzinną podróż w kierunku macicy – pozostawiony przez nią pęcherzyk przekształca się w ciałko żółte. Wraz z nim zwiększa się produkcja progesteronu i estrogenu. Jeśli komórka jajowa na swojej drodze spotka plemniki i dojdzie do zapłodnienia – wtedy cały cykl zostaje przerwany i w ciele ruszają przygotowania do „planu ciąża”, a wytwarzane przez ciałko żółte hormony pomagają ją podtrzymać.

Jeżeli tak się nie stanie, komórka jajowa jest wchłonięta lub usunięta ciała, a ciałko żółte zanika. Spada poziom produkowanych przez nie progesteronu i estrogenu, chroniących błonę śluzową macicy przed złuszczaniem. I cały cykl może zacząć się na nowo.